مردم اصفهان عمدتا به زبان فارسی و لهجه اصفهانی که یکی از لهجه های معروف زبان فارسی است، صحبت می کنند. از معروف ترین ویژگیهای لهجه اصفهانی، اضافه کردن حرفِ “س” به آخر واژگان میباشد که به جای واژه ی “است” استفاده میشود مانند “خوبِس” به جای “خوب است”. از دیگر ویژگی های این لهجه، جابه جایی بعضی از زیر و زَبَرها است مانند “اِز” به جای “اَز”. همچنین مردم اصفهان با آهنگ خاصی جمله ها را بیان می کنند که اگر در کنار آن ها باشید، با آهنگِ سخن گفتن آن ها آشنا خواهید شد. تفاوت های دیگری هم بین لهجه اصفهانی و لهجه های دیگر وجود دارند که این لهجه را شیرین می کنند.
البته برخی از قومیت های دیگر یا اقلیت های مذهبی در اصفهان به زبان های دیگر صحبت می کنند.
در لهجه اصفهانی واژههایی هنوز کاربرد دارد که در دیگر لهجههای زبان فارسی یا فراموش شدهاند و یا به گونه دیگری به کار میروند.
برخی از کارواژه های لهجه اصفهانی عبارتند از:
واژه اصفهانی | معنی |
---|---|
اِسِدَن | ستاندن |
تابیدن | گشت و گذار کردن |
تُریدن | چرخ خوردن |
چزوندن (آدِما میچِزونِد) | چزاندن: زخم زبان زدن (به آدم، زخم زبان میزند) |
درا پیش کردن | در را کامل نبستن |
لووه زدس | التماس کرده |
جَلْد (جلدی بیا اینجا) | تند (تند/زود بیا اینجا) |
رفتُ را کردن | رفت و آمد داشتن |
لولیدن | جنبیدن |
ورمالیدن | فرار کردن |
جُسَن | جُستن |
جِسَن | جَستن |
پکیدن | ترکیدن |
کار دادن | هنوز کارایی داشتن |
کوفدن | کوبیدن |